Σύστημα λίπανσης: Πώς λειτουργεί - Ποιο λάδι να επιλέξετε

Για να λειτουργεί δίχως πρόβλημα θερμοκρασίας ένας κινητήρας, πρέπει υποχρεωτικά να ψύχεται με λάδι, το οποίο θα επικαλύπτει όλα τα κινούμενα μέρη του, προστατεύοντας τον από φθορές λόγω των τριβών και από τα σωματίδια της καύσης.

Ελλιπής λίπανση κινητήρα: Τί προκαλεί

Σε αντίθετη περίπτωση ελλιπούς λίπανσης, τα κινούμενα μέταλλα θα «ανάψουν» από τις τριβές αναμεταξύ τους, με αποτέλεσμα την αστραπιαία φθορά τους και στην χειρότερη περίπτωση το οριστικό «κόλλημα – σκότωμα» του κινητήρα. Εάν δεν υπάρχει το προστατευτικό φιλμ λαδιού ανάμεσα στα κινούμενα μηχανικά μέρη (εκκεντροφόροι, ελατήρια, καπελότα βαλβίδων, στρόφαλος, μπιέλες και πλευρές των εμβόλων) αλλά και στα σταθερά όπως είναι τα τοιχώματα των κυλίνδρων και τα κουζινέτα στροφάλου, τότε ο κινητήρας καταστρέφεται σε χρόνο dt.

Το λάδι επίσης προστατεύει τον κινητήρα από την διάβρωση και την υγρασία, αλλά μεταφέρει επίσης και τα κατάλοιπα της φθοράς του κινητήρα (μικρορινίσματα) στο φίλτρο που βρίσκεται στην ελαιολεκάνη (κάρτερ) όπου συγκρατούνται εκεί.

Συνήθως η «τάπα» αποστράγγισης του κάρτερ, έχει μαγνητική ιδιότητα, ώστε να συγκρατεί τυχόν υπολέιματα μετάλλων που εύκολα αφαιρούνται στην επόμενη αλλαγή λιπαντικού.

Σύστημα παροχής λιπαντικού: Πώς λειτουργεί

Η τροφοδοσία του λαδιού γίνεται δια μέσου ενός συστήματος πίεσης, που προωθεί αδιάλειπτα το λάδι στα σημεία που πρέπει. Καλό θα είναι, ειδικά σε παλαιότερα αυτοκίνητα, να τοποθετούμε ένα επώνυμο όργανο πίεσης λαδιού από την αγορά του after market, για να τσεκάρουμε έτσι κάθε στιγμή, αν η λίπανση του κινητήρα μας γίνεται απροβλημάτιστα.

Το λάδι από το κάρτερ μέσω της αντλίας, προχωράει με πίεση στα έδρανα του στροφαλοφόρου, στα κουζινέτα και μετά στον εκκεντροφόρο και στα ζύγωθρα. Παράλληλα από τα έδρανα του στρόφαλου, λιπαίνονται με σταγόνες λαδιού και τα τοιχώματα των κυλίνδρων.

Με την βαρύτητα στη συνέχεια το λιπαντικό μεταφέρεται στο κάρτερ και πάλι και αυτός ο κύκλος συνεχίζεται ακατάπαυστα, με ταχύτητα ανάλογη με την ταχύτητα περιστροφής του στροφαλοφόρου άξονα.

Για τα περισσότερα απαιτητικά μοτέρ, οι κατασκευαστές ή οι βελτιωτές προσθέτουν στο σύστημα ένα ψυγείο λαδιού, έτσι ώστε το λάδι να έχει χαμηλότερη θερμοκρασία και έτσι να λιπαίνει τον κινητήρα πιο ουσιαστικά, ψύχοντάς τον επιπλέον και απορροφώντας ένα μεγάλο μέρος από την θερμότητα των κινουμένων μερών.

Σε αγωνιστικές κατασκευές, χρησιμοποιείται το ξηρό κάρτερ, το οποίο είναι ένα ξεχωριστό δοχείο λαδιού εκτός του κορμού του κινητήρα, το οποίο παρέχει καλύτερη, συνεχή και σταθερή λίπανση, όταν ασκούνται τεράστιες πλευρικές επιταχύνσεις.

Ιδιότητες λιπαντικού

Εκείνο που διακρίνει κάθε λιπαντικό, είναι το ιξώδες του το χαρακτηριστικό που μας δηλώνει την ρευστότητα του. Ένα λάδι της τάξης του 20W-50 μας δηλώνει ότι έχει μεγάλο ιξώδες, ρέει πιο δύσκολα, αλλά διαθέτει μεγαλύτερο προστατευτικό φίλμ ανάμεσα στα κινούμενα μέταλλα του κινητήρα. Συνήθως το χρησιμοποιούμε σε καταπονημένους κινητήρες, όπου οι ανοχές ανάμεσα στα μέταλλα είναι διευρυμένες από τη χρήση και έτσι το «χοντρό» λάδι δίνει καλύτερη προστασία και πολλές φορές και καλύτερη συμπίεση, όταν τα δακτυλίδια λαδιού στα έμβολα έχουν φθαρεί.

Αντίθετα τα λευπτόρευστα λάδια με μικρό ιξώδες τύπου 5W-30 ρέουν ευκολότερα και προτείνονται περισσότερο για καινούργιους κινητήρες. Όπως και να έχει και στις δύο περιπτώσεις οι αρκετά μεγάλες θερμοκρασίες μειώνουν το ιξώδες, ένα πρόβλημα που σε μεγάλο βαθμό έχουν λύσει πλέον τα συνθετικά λάδια, τα οποία επηρεάζονται λιγότερο και διατηρούν το ιξώδες σταθερό σε ακραίες συνθήκες, έχοντας και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.

Σε κινητήρες με τούρμπο που δέχονται μεγάλα φορτία, η επιλογή καλής ποιότητας συνθετικού λιπαντικού, είναι μονόδρομος!

Ανάλογα τώρα με τις κλιματικές συνθήκες της χώρας που ζούμε, ή της εκάστοτε εποχής που διανύουμε, πρέπει να διαλέγουμε και το αντίστοιχο ιξώδες. Σε συνθήκες καύσωνα, χρησιμοποιούμε παχύρευστο λιπαντικό, ενώ σε χειμερινές συνθήκες λευπτόρευστο.

Τέλος οι προδιαγραφές του κατασκευαστή του αυτοκινήτου, ανάλογα με την χώρα εξαγωγής, αναφέρουν πάντα το κατάλληλο ιξώδες για τον κινητήρα μας.