Γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες: η αλαζονεία τους προκάλεσε το χάος στην Ευρώπη

Τον περασμένο μήνα η Ursula von der Leyen τάραξε τα νερά στην ευρωπαϊκή και κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία ανακοινώνοντας τη διενέργεια έρευνας σχετικά με τις παράνομες κινεζικές επιδοτήσεις για τα ηλεκτρικά οχήματα (EV).

Κάτι τέτοιο ίσως να αποβεί μοιραίο. Εάν θεσπιστούν δασμοί στις κινεζικές εισαγωγές, ενδεχομένως αυτό θα έθετε σε κίνηση ένα μπαράζ αντιποίνων που θα άλλαζε ριζικά την εμπορική και βιομηχανική πολιτική της ΕΕ.

Ως είθισται, όλα ξεκίνησαν από τη Γερμανία. Από τα τέλη της δεκαετίας του 2000 οι πωλήσεις γερμανικών αυτοκινήτων στην Κίνα σημείωσαν έκρηξη. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες έκαναν περιουσίες για τους μετόχους τους. Τώρα το πάρτι έχει σχεδόν τελειώσει.

Με τα αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα να καταλαμβάνουν πλέον το ένα τέταρτο των πωλήσεων αυτοκινήτων στην Κίνα, είναι σοκαριστικό ότι οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες δεν βρίσκονται καν στο top 10. Αυτό δεν αποτελεί καλό οιωνό για το μελλοντικό μερίδιο αγοράς τους. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ζήτημα επιβίωσης για τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες και λιγότερη σημασία έχει αν η Κίνα προβεί σε αντίποινα.

Η στιγμή Kodak της Ευρώπης

Τα σημάδια υπήρχαν εδώ και καιρό. Κάποιοι θα θυμούνται την Άνγκελα Μέρκελ να πιέζει την Κίνα να επιβραδύνει τις πολιτικές της υπέρ των ηλεκτρικών αυτοκινήτων το 2017. Την ίδια χρονιά, ο Μάρος Σέφκοβιτς, ο νεοδιορισθείς τσάρος της Ευρώπης για την Πράσινη Συμφωνία, δήλωσε ότι στόχος του ήταν να αποφύγει μια «στιγμή Kodak» για μια βιομηχανία τόσο σημαντική όσο η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία. Και όμως, παρά τις προσπάθειές του, αυτό ακριβώς βλέπουμε τώρα.

Η αλαζονεία υπήρξε καθοριστικός παράγοντας. Τα στελέχη των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών πίστευαν ότι κανείς δεν θα στρεφόταν εναντίον τους για την εξαπάτηση με τις εκπομπές ρύπων των ντίζελ οχημάτων τους, ενώ την ίδια στιγμή αντιμετώπιζαν την Tesla και την Κίνα ως «νεοφερμένους» και «εξειδικευμένους παίκτες». Ως γνωστόν, μόνο οι Γερμανοί ξέρουν πώς να κατασκευάζουν αυτοκίνητα υψηλής ποιότητας!

Ενώ οι Κινέζοι καινοτομούσαν, μείωναν το κόστος και έκαναν οτιδήποτε περνούσε από το χέρι τους στην δημιουργία μιας βιομηχανίας μπαταριών παγκόσμιας κλάσης, οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες και οι προμηθευτές απολάμβαναν κέρδη ρεκόρ, ασκούσαν πιέσεις, εξαπατούσαν και στη συνέχεια συμμορφώνονταν απρόθυμα με τους πράσινους νόμους. Αλλά ποτέ, ούτε καν μετά την επίσκεψη της Μέρκελ στην Κίνα ή τη ραγδαία άνοδο της Tesla, δεν έκαναν «all-in» στην ηλεκτροκίνηση

Αλλά η ιστορία έχει και άλλα στοιχεία. Η Κίνα δεν είναι ένα ωραίο δημοκρατικό εμπορικό έθνος με έξυπνη πολιτική για το κλίμα και τη βιομηχανία. Είναι μια οργουελιανή δικτατορία που θέλει να εκθρονίσει τη Δύση ως η κορυφαία οικονομική και τεχνολογική δύναμη στον κόσμο. Είτε στα τσιπ, στον χάλυβα και τις μπαταρίες είτε στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, οι Κινέζοι παίζουν με τους δικούς τους κανόνες. Εάν η «νίκη» τους προϋπέθετε τη διάδοση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων σε επιδοτήσεις ή ακόμα και τη δημιουργία εταιρειών κολοσσών υπό κρατικό έλεγχο και τον περιορισμό των εξαγωγών γραφίτη σε αναδυόμενους ανταγωνιστές κατασκευής μπαταριών στην Ευρώπη, η Κίνα ήταν πρόθυμη να το πράξει.

Η Ευρώπη έκανε τα στραβά μάτια σε αυτό, επειδή οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες βασίζονταν στα κέρδη τους που αποκόμιζαν στην αγορά της Κίνας. Αξίζει άραγε προστασίας  μια αλαζονική και κοντόφθαλμη βιομηχανία; Πρέπει να περιορίσουμε τις εισαγωγές φθηνών κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων όταν οι δικές μας αυτοκινητοβιομηχανίες ενδιαφέρονται μόνο για τα θερμικά SUV;

Εύλογες οι ερωτήσεις, αλλά η ουσία βρίσκεται αλλού, καθώς εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με τη «θωράκιση» των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών απέναντι στον κινεζικό (ή αμερικανικό) ανταγωνισμό, αλλά για τη διασφάλιση ότι η Ευρώπη θα διατηρήσει τη βιομηχανική της βάση. Με άλλα λόγια, πρέπει να αποφύγουμε ένα μέλλον όπου όλα τα τσιπ, οι μπαταρίες και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα παράγονται στην Κίνα ενώ την ίδια ώρα θα χάνονται εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη.

Απαιτείται οι πολιτικοί να βγουν μπροστά. Η ιστορία έχει αποδείξει ότι η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία κάνει πολύ λίγα και πολύ αργά. Τα στελέχη της δεν μπορούν να λύσουν τον γόρδιο δεσμό που δημιούργησαν με την εξάρτησή τους από την Κίνα. Και γι’ αυτό η Ursula von der Leyen αξίζει πολλά εύσημα. Δείχνει να διαθέτει απείρως περισσότερο όραμα και αποφασιστικότητα από οποιονδήποτε προκάτοχό της. Ακόμη και από τον σημερινό καγκελάριο της Γερμανίας, τον πάντα απόντα Όλαφ Σολτς.

Transport & Environment