Μπουζί : τι είναι, πως λειτουργούν!

Τα μπουζί αποτελούν τμήματα τα οποία δημιουργούν ηλεκτρική εκκένωση για την ανάφλεξη του μείγματος καυσίμου-αέρα, στο εσωτερικό των θαλάμων καύσης του κινητήρα.

Τα ηλεκτρόδια αποτελούν τα κύρια στοιχεία τους, καθώς κατά τη σύνδεσή τους σε υψηλή τάση, σχηματίζουν ηλεκτρικό τόξο. Η θερμοκρασία του σπινθήρα ενδέχεται να φτάσει τις αρκετές χιλιάδες Kelvin, κάτι που διασφαλίζει την στιγμιαία καύση του μείγματος καυσίμου-αέρα.

Τι είναι τα μπουζί;

Τα μπουζί είναι μικρά τμήματα που βιδώνουν επάνω στην κεφαλή κάθε κυλίνδρου, ουσιαστικά λοιπόν η ποσότητά τους εξαρτάται από το πόσους κυλίνδρους έχει ο κινητήρας, 4 στους 4κύλινδρους, 8 στου 8κύλινδρους και πάει λέγοντας. Έχουν υπάρξει όμως και περιπτώσεις με περισσότερα από ένα μπουζί ανά κύλινδρο, όπως σε κάποιους κινητήρες της Alpha Romeo.

Το ένα άκρο του μπουζί, το επάνω, αποτελεί τη βάση στην οποία κουμπώνει η «πίπα» που έχουν τα καλώδια για μπουζί ή αλλιώς μπουζοκαλώδια. Από εκεί δέχεται και το ρεύμα που του στέλνει ο πολλαπλασιαστής. Μόλις μέσα στον κύλινδρο συγκεντρωθεί το μείγμα αερίου-καυσίμου, ο πολλαπλασιαστής θα στείλει ρεύμα στο κατάλληλο μπουζί και από το κάτω άκρο του που βρίσκεται στο εσωτερικό του κυλίνδρου, θα παραχθεί ένας σπινθήρας. Αυτός ο σπινθήρας θα προκαλέσει την καύση του μείγματος και φυσικά, τη λειτουργία του κινητήρα.

Είδη

Ανάλογα με το υλικό του κεντρικού ηλεκτροδίου διακρίνονται σε:

• Χαλκού. Έχουν κύκλο ζωής κοντά στις 15.000 – 20.000 χιλιόμετρα.
• Νικελίου. Τα συγκεκριμένα μπουζί έχουν τη δυνατότητα αποτελεσματικής λειτουργίας για 30.000 χιλιόμετρα.
• Ασημιού. Διαθέτουν ιδανική θερμική αγωγιμότητα. Ο κύκλος ζωής τους είναι κοντά στις 30.000 χιλιόμετρα.
• Ιριδίου. Τα συγκεκριμένα μπουζί μπορούν να λειτουργήσουν για έως και 60.000-120.000 χιλιόμετρα. Συνδράμουν στην ελάττωση τόσο της κατανάλωσης καυσίμου, όσο και της ποσότητας βλαβερών εκπομπών.
• Πλατίνας. Έχουν αντοχή στη σκουριά και τη διάβρωση. Τα μπουζί του συγκεκριμένου είδους διασφαλίζουν την ιδανική καύση του μείγματος καυσίμου-αέρα. Αντέχουν έως και για 100.000 χιλιάδες χιλιόμετρα κατά μέσο όρο.

Με βάση τη θερμική διαβάθμισή τους διακρίνονται σε:

• Θερμά. Είναι εφοδιασμένα με μακρύ μονωτή. Τα συγκεκριμένα τμήματα φτάνουν ταχύτατα στην θερμοκρασία αυτοκαθαρισμού, αλλά και στη θερμοκρασία που επιφέρει την χωρίς σπινθήρα λειτουργία του κινητήρα. Τα συγκεκριμένα μπουζί χαρακτηρίζονται κατάλληλα για κινητήρες οι οποίοι λειτουργούν υπό μετρίου επιπέδου φορτία.
• Ψυχρά. Διαθέτουν κοντό μονωτή. Τα συγκεκριμένα μπουζί έχουν αντοχή στην υπερθέρμανση, όμως απαιτούν πιο πολύ χρόνο για να φτάσουν στη θερμοκρασία αυτοκαθαρισμού. Συνιστώνται για χρήση σε κινητήρες που λειτουργούν υπό υψηλά φορτία.

Επίσης, τα μπουζί αυτά, ενδέχεται να διαθέτουν διαφορετικό σχεδιασμό και αριθμό ηλεκτροδίων. Παραδείγματος χάρη, το κεντρικό τους ηλεκτρόδιο ενδέχεται να έχει μια εγκοπή σχήματος V και το πλευρικό ηλεκτρόδιο χάραξη σχήματος U. Η χρήση 2 ή 3 πλευρικών ηλεκτροδίων κάνει εφικτή την απελευθέρωση του σημείου ακριβώς πάνω από το κεντρικό. Έτσι, αυξάνεται ο κύκλος ζωής των τμημάτων και βελτιώνεται η λειτουργία τους.

Συμβουλές σχετικά με τη λειτουργία

Να γεμίζετε με βενζίνη το αυτοκίνητό σας μόνο σε αξιόπιστα πρατήρια βενζίνης, εφόσον επιθυμείτε τα μπουζί να λειτουργούν με αποτελεσματικότητα για μακρά χρονική περίοδο. Τα κακής ποιότητας καύσιμα περιέχουν πολλούς ρύπους. Να αλλάζετε το λάδι του κινητήρα έγκαιρα. Επίσης, να μην αγνοείτε τα διαστήματα αλλαγής του φίλτρου αέρα. Να σιγουρεύεστε ότι ο κινητήρας και τα τμήματά του λειτουργούν σωστά. Να κάνετε σε τακτική βάση, έλεγχο και ρύθμιση της τάνυσης του ιμάντα χρονισμού, καθώς έτσι βοηθάτε στην πρόληψη τυχόν βλαβών στον χρονισμό των βαλβίδων του κινητήρα. Να καθαρίζετε ανά διαστήματα τα μπεκ ψεκασμού καυσίμου. Κατά την τοποθέτηση των μπουζί, να κάνετε προσεκτικό καθαρισμό των φρεατίων των μπουζί και να σφίγγετε τα τμήματα με τη ροπή που καθορίζει το εγχειρίδιο χρήσης του οχήματος για τον κινητήρα σας.

Τα συμπτώματα των δυσλειτουργιών

Στις πιο πολλές περιπτώσεις, ακόμα και σε περίπτωση που ένα μόνον τμήμα είναι προβληματικό, ο κινητήρας ξεκινά να σκάει, να «ρετάρει» και να έχει ασταθή λειτουργία. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα είναι πιο εμφανή κατά την εκκίνηση με κρύο κινητήρα. Επίσης, παρατηρείται σημαντική αύξηση της κατανάλωσης καυσίμου και μείωση της ισχύος του κινητήρα. Κατά συνέπεια, το όχημα επιταχύνει με πολύ πιο αργό ρυθμό. Ο κινητήρας παίρνει μπροστά πιο δύσκολα όταν κάνει κρύο. Η προειδοποιητική λυχνία “Έλεγχος Κινητήρα” (“Check Engine”) ενδέχεται να ανάψει στον πίνακα οργάνων. Οι πιο συνηθισμένες αιτίες για τέτοιου είδους δυσλειτουργίες του κινητήρα, είναι οι επικαθίσεις αιθάλης και άνθρακα στα ηλεκτρόδια, μιας και εμποδίζουν τη ροή του ρεύματος και τη δημιουργία των σπινθήρων. Κάποιες φορές, οι δυσλειτουργίες οφείλονται σε λιωμένα ηλεκτρόδια, σε ραγισμένο μονωτή ή σε χαλασμένες «πίπες» των μπουζί.

Τα αίτια των δυσλειτουργιών

Το να χρησιμοποιείτε κακής ποιότητας βενζίνη, ενδέχεται να οδηγήσει σε σχηματισμό επικαθίσεων στα μπουζί. Το ίδιο αποτέλεσμα προκύπτει αν φθαρει η φλάντζα της κεφαλής των κυλίνδρων και αφήσει ποσότητα ψυκτικού να διεισδύσει στους θαλάμους καύσης. Η λειτουργία του κινητήρα χωρίς σπινθήρα, η υπερθέρμανση του μπουζί λόγο προβλημάτων του συστήματος ψύξης και το υψηλό αβάνς χρονισμού,  επίσης συνεπάγονται τον σχηματισμό επικαθίσεων. Η συσσώρευση αιθάλης, προκύπτει λόγω διείσδυσης του λαδιού στους θαλάμους καύσης. Αυτό με τη σειρά του, ενδέχεται να προκύψει λόγω χαλασμένων ελατηρίων εμβόλου και οδηγών βαλβίδων, ξεραμένων και συρρικνωμένων τσιμουχών των ωστηρίων βαλβίδων και σπασμένου υπερσυμπιεστή.

Κόστος αλλαγής

Όσον αφορά τώρα στο κόστος αλλαγής μπουζί, αν δεν γίνει από τον οδηγό, μιας και συνήθως είναι μια απλή διαδικασία που απαιτεί ελάχιστες τεχνικές γνώσεις και ένα μπουζόκλειδο, και πάλι είναι από μηδενικό έως μικρό.

Τις περισσότερες φορές, τα συνεργεία που παρέχουν συντήρηση των οχημάτων, δεν απαιτούν κάποιο κόστος για την αλλαγή τους πέρα από το κόστος της αγοράς τους. Ακόμη και σε κάποια αντιπροσωπεία όμως, ή κάποιο μεγάλο συνεργείο, το κόστος θα είναι μικρό. Με βάση τα δεδομένα της Ελληνικής αγοράς, η χρέωση δεν πρόκειται να ξεπεράσει τα 15 με 25 ευρώ.