Καταλύτης: Τι είναι - Γιατί είναι απαραίτητος για κάθε αυτοκίνητο

Καταλύτης: Τι είναι. Πώς ακριβώς λειτουργεί και τι ακριβώς κάνει στο αυτοκίνητο σου. Γιατί κάθε αμάξι με κινητήρα εσωτερικής καύσης πρέπει να να έχει καταλύτη και τι τον κάνει απαραίτητο.

Ο καταλύτης αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά μέρη του αυτοκίνητου σου. Μπορεί να μην γνωρίζεις ακριβώς τι είναι, άλλα σίγουρα θα τον έχεις δει και απλώς δεν ξέρεις να τον αναγνωρίζεις αφού διαθέτει ένα χαρακτηριστικό σχήμα που το κάνει να ξεχωρίζει, και σίγουρα θα έχεις ακούσει για διάφορες κλοπές που γίνονται ανά καιρούς και έχουν ως στόχους τους… καταλύτες των σταθμευμένων οχημάτων.

Τι όμως είναι ακριβώς ένας καταλυτής και γιατί είναι απαραίτητος για κάθε αυτοκίνητο ;

Τι είναι ο καταλύτης – Τι ακριβώς κάνει στο αυτοκίνητο

Ουσιαστικά, οι καταλύτες είναι σχεδιασμένοι για να μετατρέπουν τις βλαβερές ουσίες που παράγει ο κινητήρας σε μη βλαβερές ουσίες, όπως νερό, διοξείδιο του άζωτου και διοξείδιο του άνθρακα. Συνήθως, τοποθετείται πάνω από το σύστημα εξαγωγής καυσαερίων και αποτελείται από ένα περίπλοκο μεταλλικό εσωτερικό σύστημα που μοιάζει με έναν τετράγωνο σωλήνα. Εκεί, υπάρχουν και υψηλές θερμοκρασίες που βοηθούν τις χημικές αντιδράσεις μετατροπής των βλαβερών ουσιών.

Οι καταλύτες περιλαμβάνουν μια σειρά από φίλτρα και κυψέλες, τα οποία περικλύονται από πλούσια μέταλλα, όπως πλατίνα και παλλάδιο, και βρίσκονται συγκεκριμένα ανάμεσα στην εξάτμιση και το σιλανσιέ. Μπορεί να υπάρχουν σένσορες για το οξυγόνο, οι οποίοι στέλνουν πολύτιμες πληροφορίες στον υπολογιστή του αυτοκινήτου σχετικά με το σύστημα εξάτμισης.

Θα βρεις τον καταλύτη στο κάτω μέρος του αυτοκινήτου, είτε στην μέση περίπου του αυτοκίνητου είτε πιο κοντά στον κινητήρα. Σε κάθε περίπτωση, τα αέρια που βγάζει ένας κινητήρας εσωτερικής καύσης περνούν πρώτα από τον καταλύτη, πριν απελευθερωθούν από την εξάτμιση, μειώνοντας έτσι τους ρύπους που το αυτοκίνητο απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα. 

Σκέψου, για παράδειγμα, ότι όταν τα πολύ υψηλά σε θερμοκρασία αέρια που απελευθερώνει ο κινητήρας σου περνάνε από τις κυψέλες του καταλύτη, πραγματοποιείται μια χημική αντίδραση, μέσω της οποίας, αυτά τα πολύ ρυπογόνα για το περιβάλλον στοιχεία μετατρέπονται σε μη τοξικές ουσίες όπως νερό.

Ανάλογα το μοντέλο και το πότε κυκλοφόρησε, το αυτοκίνητο σου μπορεί να έχει διοδικό καταλύτη, αν και τα περισσότερα μοντέλα διαθέτουν τριοδικό καταλύτη.

Γιατί είναι απαραίτητος στο αυτοκίνητο σου

Αρχικά, ως οδηγοί, δεσμευόμαστε από το νόμο να έχουμε έναν λειτουργικό καταλύτη στο αυτοκίνητο μας. Αν, για παράδειγμα, έχει χαλάσει ή δεν αποδίδει, και η τροχαία μας σταματήσει, υπάρχουν τσουχτερά πρόστιμα.

Πέρα από αυτό, η προσωπική υγεία, εμάς και των συνεπιβατών μας, είναι ακόμα ένας λόγος να προσέχουμε τον καταλύτη και να επιδιορθώσουμε την όποια φθορά έχει πάθει. Τα αυτοκίνητα, όσο και να τα αγαπάμε, ρυπαίνουν, επομένως καλό είναι να κάνουμε και εμείς, τουλάχιστον τα απαραίτητα, για να αξιοποιήσουμε τα εφόδια που έχει δώσει στο αυτοκίνητο ο κατασκευαστής για να μειώσει το αποτύπωμα του αυτοκινήτου στο περιβάλλον. 

Πώς αναγνωρίζω ότι ο καταλύτης μου δεν αποδίδει σωστά

Αν θεωρείς πως ο καταλύτης σου δεν δουλεύει σωστά, υπάρχουν μερικοί τρόποι να το τσεκάρεις. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να επισκεφθείς και το μηχανικό σου, μήπως υπάρχει κάποιο άλλο θέμα. Γενικά, πάντως, ο καταλύτης σου ενδέχεται να λειτουργεί προβληματικά εάν:

• Όταν οδηγείς, υπάρχει μια έντονη μυρωδιά σαν θειάφι ή χαλασμένα αυγά. Αυτό συμβαίνει όταν στον καταλύτη σου μαζεύονται μεγάλες ανεπεξέργαστες ποσότητες από υδρόθειο. Αν ο καταλύτης δουλεύει ικανοποιητικά, τότε μετατρέπει το υδρόθειο σε διοξείδιο του θείου και έπειτα το απομακρύνει στην ατμόσφαιρα μέσω της εξάτμισης. Αν όμως, κάτι στο καταλύτη έχει χαλάσει, τα τοξικά αυτά αέρια περνάνε κατευθείαν στην ατμόσφαιρα και σου έρχεται αυτή η οσμή
• Check Engine. Ναι, μπορεί ο λόγος που το κουμπάκι αυτό είναι μόνιμα αναμμένο στο ταμπλό σου να είναι ο καταλύτης. Προφανώς, μπορεί να είναι και χίλια άλλα πράγματα, όποτε μάλλον θα θες ειδικό, άλλα ρίξε και μια ματιά στον καταλύτη μήπως είναι αυτό
• Περίεργοι ήχοι που μπορεί να σημαίνουν πως έχει σπάσει το κεραμικό υλικό και ίσως πρέπει να επισκεφθείς στο συνεργείο
• Μειωμένη απόδοση και αύξηση της κατανάλωσης. Αν ο καταλύτης έχει βουλώσει από τα αέρια, μπορεί να πατάς το γκάζι και να μην αποκρίνεται όπως πρέπει.